Viêm họng hạt là một tình trạng phổ biến gây khó chịu cho nhiều người, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi. Nhiều người lo lắng liệu viêm họng hạt có nguy hiểm không và có thể dẫn đến những biến chứng gì. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về mức độ nguy hiểm của viêm họng hạt, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tình trạng này và có hướng xử lý phù hợp.
Viêm họng hạt là gì?
Viêm họng hạt là một dạng viêm họng mạn tính, đặc trưng bởi sự xuất hiện của các hạt lympho nhỏ ở thành sau họng. Các hạt này thực chất là các mô lympho bị viêm và phì đại, tạo thành những nốt sần sùi như hạt trên bề mặt niêm mạc họng. Tình trạng này thường xảy ra khi niêm mạc họng bị kích thích kéo dài do nhiều nguyên nhân khác nhau. Viêm họng hạt không phải là một bệnh lý nguy hiểm, nhưng các triệu chứng của nó có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nguyên nhân gây viêm họng hạt
Viêm họng hạt có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó phổ biến nhất là tình trạng viêm nhiễm mạn tính ở vùng họng. Các tác nhân thường gặp bao gồm virus, vi khuẩn, các chất kích thích và dị ứng. Theo thống kê từ bệnh viện tai mũi họng trung ương, virus là nguyên nhân hàng đầu gây viêm họng hạt, chiếm khoảng 70-80% các trường hợp. Các loại virus thường gặp là rhinovirus, adenovirus, coronavirus và virus cúm. Vi khuẩn cũng có thể gây viêm họng hạt, đặc biệt là liên cầu khuẩn nhóm a. Ngoài ra, các yếu tố như khói bụi, ô nhiễm không khí, hóa chất, thuốc lá, rượu bia, thời tiết lạnh, khô hanh, trào ngược dạ dày thực quản và dị ứng cũng có thể góp phần gây viêm họng hạt.
Triệu chứng viêm họng hạt
Triệu chứng viêm họng hạt có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ viêm và nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, có một số triệu chứng thường gặp mà người bệnh có thể nhận biết.
Triệu chứng thường gặp
Triệu chứng điển hình của viêm họng hạt là cảm giác ngứa rát, vướng víu ở cổ họng. Người bệnh thường xuyên cảm thấy khó chịu, muốn khạc nhổ để làm sạch họng. Ho khan, ho có đờm cũng là triệu chứng phổ biến, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc khi thời tiết thay đổi. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y học việt nam, ho là triệu chứng được ghi nhận ở hơn 60% bệnh nhân viêm họng hạt. Ngoài ra, người bệnh có thể bị đau họng nhẹ, đau tăng lên khi nuốt thức ăn hoặc nước uống. Khàn tiếng cũng có thể xảy ra, đặc biệt là khi viêm họng hạt kéo dài hoặc tái phát nhiều lần. Một số người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, nhưng ít khi sốt cao.
Triệu chứng ít gặp nhưng cần lưu ý
Mặc dù viêm họng hạt thường không gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, nhưng trong một số trường hợp, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng ít gặp nhưng cần lưu ý. Khó thở, thở khò khè có thể xảy ra khi các hạt lympho ở họng sưng to, gây chèn ép đường thở. Nuốt nghẹn, khó nuốt thức ăn hoặc nước uống có thể là dấu hiệu của viêm họng hạt nặng hoặc có biến chứng. Ho ra máu, khạc ra đờm lẫn máu là triệu chứng cần được kiểm tra ngay lập tức, vì có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng khác. Sốt cao trên 38.5 độ c kéo dài, đau đầu dữ dội, cứng cổ, phát ban là những triệu chứng cảnh báo viêm màng não hoặc các biến chứng nguy hiểm khác của viêm họng. Khi gặp các triệu chứng ít gặp này, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
Viêm họng hạt có nguy hiểm không?
Đây là câu hỏi mà nhiều người bệnh quan tâm nhất khi được chẩn đoán viêm họng hạt. Thực tế, viêm họng hạt thường không nguy hiểm và ít khi gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát tốt, viêm họng hạt mạn tính có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và gây ra một số biến chứng nhất định.
Biến chứng có thể xảy ra
Viêm họng hạt mạn tính kéo dài có thể dẫn đến một số biến chứng, mặc dù không phổ biến nhưng vẫn cần được lưu ý. Viêm phế quản, viêm phổi có thể xảy ra khi tình trạng viêm nhiễm lan xuống đường hô hấp dưới. Viêm tai giữa có thể xảy ra khi viêm nhiễm lan sang tai giữa qua đường vòi nhĩ. Viêm xoang mạn tính có thể xảy ra khi viêm họng hạt kéo dài và gây ảnh hưởng đến các xoang cạnh mũi. Hạt xơ dây thanh có thể hình thành do viêm họng hạt mạn tính gây kích thích dây thanh quản, dẫn đến khàn tiếng kéo dài. Ung thư vòm họng là một biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm, có thể xảy ra ở những người bị viêm họng mạn tính kéo dài do virus epstein barr (ebv) hoặc hút thuốc lá. Theo tổ chức y tế thế giới who, viêm họng mạn tính là một trong những yếu tố nguy cơ gây ung thư vòm họng. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng, biến chứng ung thư vòm họng do viêm họng hạt là rất hiếm gặp và thường liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ khác.
Khi nào cần lo lắng và đi khám bác sĩ?
Mặc dù viêm họng hạt thường không nguy hiểm, nhưng người bệnh cần đi khám bác sĩ trong các trường hợp sau: triệu chứng viêm họng hạt kéo dài hơn 2 tuần không cải thiện; triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, ví dụ như đau họng dữ dội, khó nuốt, khó thở; sốt cao không hạ hoặc sốt tái phát nhiều lần; ho ra máu, khạc ra đờm lẫn máu; xuất hiện các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân. Đi khám bác sĩ giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây viêm họng hạt và loại trừ các bệnh lý khác. Bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, giúp giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Theo khuyến cáo của bộ y tế, người bệnh nên đi khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng khi có các triệu chứng nghi ngờ viêm họng hạt kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường.
Điều trị viêm họng hạt như thế nào?
Điều trị viêm họng hạt chủ yếu tập trung vào việc giảm triệu chứng, kiểm soát tình trạng viêm nhiễm và ngăn ngừa tái phát. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.
Điều trị tại nhà
Trong nhiều trường hợp viêm họng hạt nhẹ, người bệnh có thể tự chăm sóc và điều trị tại nhà bằng các biện pháp đơn giản. Súc họng bằng nước muối sinh lý ấm nhiều lần trong ngày giúp làm sạch họng, giảm viêm và giảm đau. Uống nhiều nước ấm giúp làm dịu cổ họng, loãng đờm và giảm ho. Nghỉ ngơi đầy đủ giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Tránh các chất kích thích như khói bụi, ô nhiễm không khí, hóa chất, thuốc lá, rượu bia giúp giảm kích ứng niêm mạc họng. Sử dụng máy tạo ẩm không khí trong phòng ngủ, đặc biệt là vào mùa đông hoặc khi thời tiết khô hanh, giúp duy trì độ ẩm cho niêm mạc họng. Các biện pháp này giúp giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi tự nhiên của cơ thể.
Điều trị y tế
Trong trường hợp viêm họng hạt do vi khuẩn, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn. Thuốc kháng viêm, giảm đau, hạ sốt có thể được sử dụng để giảm triệu chứng đau họng, sốt và khó chịu. Thuốc long đờm, giảm ho có thể được sử dụng để giảm ho và long đờm. Trong một số trường hợp viêm họng hạt mạn tính, bác sĩ có thể chỉ định đốt hạt lympho bằng laser hoặc đốt điện để giảm kích thước các hạt và cải thiện triệu chứng. Tuy nhiên, đốt hạt lympho không phải là phương pháp điều trị triệt để và viêm họng hạt có thể tái phát sau đốt. Điều trị trào ngược dạ dày thực quản nếu viêm họng hạt có liên quan đến tình trạng này. Điều trị dị ứng nếu viêm họng hạt có liên quan đến dị ứng. Việc điều trị y tế cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Phòng ngừa viêm họng hạt
Phòng ngừa viêm họng hạt chủ yếu tập trung vào việc tăng cường sức đề kháng, tránh các tác nhân gây kích thích và duy trì lối sống lành mạnh.
Tăng cường sức đề kháng
Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch. Uống đủ nước mỗi ngày, đặc biệt là vào mùa hè hoặc khi thời tiết khô hanh, giúp duy trì độ ẩm cho cơ thể và niêm mạc họng. Tập thể dục thường xuyên, vừa sức giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch. Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng, stress giúp cơ thể khỏe mạnh và chống lại bệnh tật. Tiêm phòng cúm hàng năm giúp giảm nguy cơ mắc cúm và các biến chứng viêm họng do cúm. Duy trì sức đề kháng tốt là biện pháp phòng ngừa viêm họng hạt hiệu quả nhất.
Tránh các tác nhân gây kích thích
Tránh khói bụi, ô nhiễm không khí, hóa chất, khói thuốc lá giúp bảo vệ niêm mạc họng khỏi các tác nhân gây kích ứng. Đeo khẩu trang khi ra ngoài đường, đặc biệt là khi đi đến những nơi đông người hoặc ô nhiễm. Hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn, đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn quá lạnh hoặc quá nóng, vì chúng có thể gây kích thích niêm mạc họng. Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ họng, khi thời tiết lạnh giúp phòng ngừa viêm họng do lạnh. Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, súc họng bằng nước muối sinh lý hàng ngày giúp loại bỏ vi khuẩn và virus gây bệnh. Tránh tiếp xúc với người bị viêm họng, cảm cúm hoặc các bệnh lây nhiễm đường hô hấp khác.
Kết luận
Viêm họng hạt thường không phải là một bệnh lý nguy hiểm và có thể được kiểm soát tốt nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, người bệnh không nên chủ quan và cần đi khám bác sĩ khi có các triệu chứng kéo dài hoặc bất thường. Việc phòng ngừa viêm họng hạt bằng cách tăng cường sức đề kháng và tránh các tác nhân gây kích thích là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe đường hô hấp và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích và cần thiết, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về viêm họng hạt và có hướng xử lý phù hợp khi gặp phải tình trạng này.
