Viêm họng hạt là một dạng viêm họng mãn tính phổ biến, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau rát họng, ngứa họng, ho và vướng víu ở cổ họng. Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục bệnh. Vậy, khi bị viêm họng hạt, người bệnh cần kiêng gì để bệnh nhanh khỏi và tránh tái phát? Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về những thực phẩm và thói quen cần kiêng khi bị viêm họng hạt.
Thực phẩm cần kiêng khi bị viêm họng hạt
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng viêm nhiễm và sức khỏe niêm mạc họng. Một số loại thực phẩm có thể làm tăng kích ứng, khiến tình trạng viêm họng hạt trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, việc kiêng khem đúng cách là rất cần thiết.
Đồ ăn cay nóng và nhiều gia vị
Đồ ăn cay nóng như ớt, tiêu, mù tạt, sa tế và các loại gia vị nồng như hành, tỏi, gừng sống có thể gây kích thích mạnh niêm mạc họng đang bị tổn thương. Các chất cay nóng này làm tăng cảm giác đau rát, khó chịu, và có thể làm tình trạng viêm nhiễm trở nên trầm trọng hơn. Theo nghiên cứu của viện dinh dưỡng quốc gia, thực phẩm cay nóng có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày, gây trào ngược và kích thích thêm vào niêm mạc họng, đặc biệt là ở những người có cơ địa nhạy cảm. Vì vậy, người bệnh viêm họng hạt nên tránh hoàn toàn đồ ăn cay nóng và hạn chế tối đa các loại gia vị nồng trong quá trình điều trị bệnh.
Đồ ăn quá cứng và khô
Đồ ăn quá cứng và khô như bánh mì khô, các loại hạt cứng, đồ chiên rán giòn, các loại bánh quy cứng có thể gây cọ xát và tổn thương niêm mạc họng đang bị viêm. Việc nhai nuốt những thực phẩm này có thể làm tăng cảm giác đau rát, khó chịu, và làm chậm quá trình hồi phục của niêm mạc họng. Theo khuyến cáo của các chuyên gia tai mũi họng, người bệnh viêm họng hạt nên ưu tiên các món ăn mềm, lỏng, dễ nuốt như cháo, súp, canh, và các món luộc, hấp. Điều này giúp giảm thiểu tối đa sự kích thích và tổn thương lên vùng họng đang bị viêm.
Đồ ăn nhiều dầu mỡ
Đồ ăn nhiều dầu mỡ như đồ chiên rán, xào, các món ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể và làm chậm quá trình hồi phục viêm họng hạt. Thực phẩm nhiều dầu mỡ thường khó tiêu hóa, gây áp lực lên hệ tiêu hóa và có thể làm tăng tình trạng trào ngược dạ dày thực quản, một yếu tố có thể làm trầm trọng thêm viêm họng hạt. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí “American Journal of Clinical Nutrition”, chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và làm chậm quá trình lành thương. Do đó, người bệnh viêm họng hạt nên hạn chế tối đa đồ ăn nhiều dầu mỡ và ưu tiên các phương pháp chế biến lành mạnh như luộc, hấp, nướng không dầu.
Đồ uống có cồn và chất kích thích
Đồ uống có cồn như rượu, bia và các chất kích thích như cà phê, nước ngọt có gas không chỉ gây hại cho sức khỏe tổng thể mà còn đặc biệt không tốt cho người bị viêm họng hạt. Cồn và caffeine có thể làm khô niêm mạc họng, gây kích ứng và làm tăng cảm giác đau rát, khó chịu. Ngoài ra, rượu bia còn làm suy yếu hệ miễn dịch, cản trở quá trình hồi phục bệnh. Theo tổ chức y tế thế giới who, việc sử dụng rượu bia và các chất kích thích có thể làm giảm hiệu quả điều trị và kéo dài thời gian mắc bệnh viêm họng. Vì vậy, người bệnh viêm họng hạt nên tuyệt đối tránh xa đồ uống có cồn và các chất kích thích trong suốt quá trình điều trị.
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Sữa và các sản phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua, kem có thể làm tăng sản xuất chất nhầy trong cổ họng, khiến đờm đặc hơn và khó khạc ra. Điều này có thể làm tăng cảm giác vướng víu, khó chịu ở cổ họng và làm trầm trọng thêm tình trạng ho có đờm ở người bệnh viêm họng hạt. Theo một số nghiên cứu, protein casein trong sữa có thể kích thích sản xuất chất nhầy ở đường hô hấp. Mặc dù sữa và các sản phẩm từ sữa cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng, nhưng người bệnh viêm họng hạt nên tạm thời hạn chế hoặc tránh sử dụng cho đến khi các triệu chứng viêm họng được cải thiện. Thay vào đó, có thể lựa chọn các loại sữa thực vật như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa yến mạch.
Đồ ăn quá lạnh
Đồ ăn quá lạnh như kem, đá, đồ uống ướp lạnh có thể gây kích thích niêm mạc họng đang bị viêm, làm tăng cảm giác đau rát và khó chịu. Nhiệt độ lạnh có thể làm co mạch máu ở niêm mạc họng, làm giảm lưu lượng máu đến vùng viêm và cản trở quá trình phục hồi. Theo kinh nghiệm dân gian và y học cổ truyền, việc sử dụng đồ ăn, thức uống quá lạnh khi bị viêm họng có thể làm bệnh trở nên nặng hơn và kéo dài thời gian hồi phục. Do đó, người bệnh viêm họng hạt nên tránh đồ ăn quá lạnh và ưu tiên các món ăn, thức uống ấm hoặc ở nhiệt độ phòng.
Thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh
Thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh thường chứa nhiều muối, đường, chất bảo quản, chất phụ gia và ít chất dinh dưỡng. Những thành phần này không chỉ không tốt cho sức khỏe tổng thể mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và làm chậm quá trình hồi phục viêm họng hạt. Theo nghiên cứu của trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh hoa kỳ cdc, chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng của cơ thể. Vì vậy, người bệnh viêm họng hạt nên tránh xa thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh, thay vào đó nên ưu tiên các thực phẩm tươi, nguyên chất và tự chế biến tại nhà.
Thói quen sinh hoạt cần kiêng khi bị viêm họng hạt
Bên cạnh chế độ ăn uống, một số thói quen sinh hoạt cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình hồi phục viêm họng hạt. Việc điều chỉnh những thói quen này là cần thiết để bệnh nhanh khỏi và tránh tái phát.
Hút thuốc lá và hít phải khói thuốc
Hút thuốc lá chủ động hay thụ động đều là những yếu tố cực kỳ có hại cho người bị viêm họng hạt. Khói thuốc lá chứa hàng ngàn hóa chất độc hại, gây kích thích mạnh mẽ và làm tổn thương nghiêm trọng niêm mạc họng. Thuốc lá làm suy yếu hệ miễn dịch, cản trở quá trình làm lành vết thương và làm tăng nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn. Theo hiệp hội phổi hoa kỳ, hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý đường hô hấp mãn tính và làm chậm quá trình hồi phục các bệnh nhiễm trùng. Do đó, người bệnh viêm họng hạt cần tuyệt đối cai thuốc lá và tránh xa môi trường có khói thuốc lá để bảo vệ sức khỏe và tăng cường hiệu quả điều trị.
Uống nước đá và đồ uống lạnh
Uống nước đá và các loại đồ uống lạnh khác có thể gây co mạch máu ở niêm mạc họng, làm giảm lưu lượng máu đến vùng viêm và làm chậm quá trình phục hồi. Nhiệt độ lạnh cũng có thể làm tăng cảm giác đau rát và khó chịu ở cổ họng. Theo kinh nghiệm của nhiều người bệnh, việc uống đồ lạnh khi bị viêm họng thường làm các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn. Vì vậy, người bệnh viêm họng hạt nên tránh uống nước đá và các loại đồ uống lạnh, thay vào đó nên uống nước ấm hoặc nước ở nhiệt độ phòng.
La hét và nói quá nhiều
La hét, nói quá nhiều hoặc nói to, đặc biệt là khi đang bị viêm họng hạt, có thể làm tăng áp lực lên dây thanh quản và niêm mạc họng, gây tổn thương và làm chậm quá trình hồi phục. Việc sử dụng giọng nói quá mức có thể làm tăng cảm giác đau rát, khàn tiếng và làm tình trạng viêm nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn. Theo các chuyên gia về thanh nhạc và trị liệu giọng nói, việc giữ gìn giọng nói và hạn chế nói to, la hét là rất quan trọng để bảo vệ dây thanh quản và niêm mạc họng, đặc biệt là khi đang bị viêm họng. Do đó, người bệnh viêm họng hạt nên hạn chế nói chuyện, đặc biệt là nói to, la hét, và nên để giọng nói được nghỉ ngơi đầy đủ trong quá trình điều trị bệnh.
Môi trường ô nhiễm và khói bụi
Môi trường ô nhiễm, khói bụi, hóa chất và không khí khô hanh có thể gây kích thích niêm mạc họng và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm họng hạt. Các tác nhân ô nhiễm này có thể làm tăng cảm giác khô rát, ngứa họng, ho và làm chậm quá trình hồi phục bệnh. Theo báo cáo của tổ chức y tế thế giới who, ô nhiễm không khí là một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý đường hô hấp và làm trầm trọng thêm các bệnh nhiễm trùng. Vì vậy, người bệnh viêm họng hạt nên hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi, hóa chất, và nên giữ cho không gian sống và làm việc được sạch sẽ, thoáng mát, và đủ độ ẩm.
Lời khuyên từ chuyên gia
Để quá trình điều trị viêm họng hạt đạt hiệu quả tốt nhất và nhanh chóng hồi phục, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về việc sử dụng thuốc và kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý. Việc kiêng khem đúng cách không chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng mà còn tăng cường sức đề kháng và phòng ngừa bệnh tái phát. Nếu các triệu chứng viêm họng hạt không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp trên, hoặc có dấu hiệu nặng hơn, người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Kết luận
Viêm họng hạt là một bệnh lý gây khó chịu, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu người bệnh tuân thủ đúng các chỉ dẫn điều trị và có chế độ kiêng khem hợp lý. Việc tránh các thực phẩm và thói quen sinh hoạt gây kích thích niêm mạc họng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị và phòng ngừa viêm họng hạt tái phát. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về viêm họng hạt kiêng gì và có biện pháp chăm sóc sức khỏe hiệu quả.
